2008-10-26

σε ποιον θα ανήκουμε όταν περάσει η κρίση;

Πριν από μερικές μέρες, όταν ο Αλογοσκούφης μας έλεγε πόσο καλά αντέχει η οικονομία μας και οι τηλεαστέρες μας πανηγύριζαν για την πρόσκαιρη άνοδο του ΧΑΑ, έλεγα η κρίση υπάρχει και δεν θα εξαφανιστεί έτσι, μαγικά.

Δεν είμαι κανένας ειδικός, το προφανές είπα, απορώ πως κάποιοι επιμένουν ότι "όλα πάνε καλά", "δεν υπάρχει κίνδυνος".

Αλλά βλέπω σιγά σιγά, να ξεπροβάλει ένας μεγάλος κίνδυνος για την Δύση.[*] Μία Δύση που έχει 1002 στραβά, αλλά όπως και να το κάνουμε έχει πετύχει σημαντικούς βαθμούς ελευθερίας, προσπαθεί να διασφαλίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα και είναι ό,τι πιο δημοκρατικό έχουμε να παρουσιάσουμε ως ανθρωπότητα. Ναι, με αντίθετες δυνάμεις να προσπαθούν να αντιμάχονται όλα αυτά, αλλά και με δυνάμεις, εξίσου ισχυρές που τα υπερασπίζονται. Που είναι, αν μη τί άλλο, το καλύτερο υπαρκτό σημείο εκκίνησης για όσους θέλουμε να πάμε παραπέρα.

Ο κίνδυνος είναι, μέσα στην κρίση, η Δύση να ξεπουληθεί σε απολυταρχικά καθεστώτα. Έτσι που τα καταφέραμε, αυτοί που έχουν χρήματα αυτή την στιγμή είναι οι Άραβες και οι Κινέζοι. Και κινδυνεύουμε να πουληθούμε σε αυτούς. Και όταν περάσει η κρίση, να ανακαλύψουμε ότι "ανήκουμε" σε κάποιον Κινέζο ή Άραβα δικτάτορα...

---
[*] την ιδέα μου την έβαλε μάλλον μία εκπομπή του Ανδρουλάκη ή ίσως να το άκουσα/διάβασα κάπου αλλού. Αλλά τί σημασία έχει;

10 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ενδιαφέρουσα ερώτηση, αλλά για σκέψου το λίγο καλύτερα, τι είναι αυτό που μπορεί να τους πωληθεί;

Η γη; Οι εταιρείες? Οι πατέντες; Τα στελέχη; Η τεχνογνωσία; Η οργανωτική κουλτούρα;

Η απάντηση είναι ναι, ναι, ναι, όχι, όχι, όχι.

Και τα 3 πρώτα χωρίς τα 3 δεύτερα έχουν μικρή αξία.

Η Δύση είναι αυτή που είναι γιατί είναι εν τη ευρεία έννοια φιλελεύθερη. Και η ελευθεροφροσύνη δεν πωλείται.

Η Δύση δεν πωλείται.

Παναγιώτης Βρυώνης είπε...

Δεν είναι τόσο απλή η απάντηση. Για παράδειγμα, όσοι έχουμε εργαστεί σε πολυεθνικές εταιρείες είμαστε εξοικιωμένοι με την έννοια της εταιρικής κουλτούρας που έρχεται από έξω -άλλες συνήθειες και κανόνες και οργάνωση έχει μία αμερικανική, άλλες μια γερμανική και άλλες μια ιαπωνική. Επίσης, δεχόμαστε εύκολα ότι τα εταιρικά emails μας για παράδειγμα θα φυλάσονται στους servers της "μαμάς εταιρείας" που είναι στις ΗΠΑ ή στην Γαλλία -ειδικά για εμάς τους έλληνες, ίσως και να είναι καλύτερα, εκεί υπάρχουν περισσότερες δικλείδες ασφάλειας.

Πόσο διαφορετικά θα είναι όμως τα πράγματα αν η εταιρική κουλτούρα είναι ενός σεϊχη; Πόσο αν τα προσωπικά μας δεδομένα (ακόμη και αν σχετίζονται μόνο με την εργασία μας) βρίσκονται σε μία χώρα με δικτατορία που δεν σέβεται τις στοιχειώδεις ελευθερίες;

Αλλά και σε επίπεδο κρατών. Πόσο αλλάζει ίσως ο τρόπος που αντιμετωπίζει ένα κράτος όπως οι Γερμανία τις προσωπικές ελευθερίες που έρχονται σε σύγκρουση με θρησκευτικές (ισλαμικές σε αυτή την περίπτωση) παραδόσεις, όταν ένα μεγάλο μέρος της οικονομίας του έχει περάσει στα χέρια φονταμενταλιστών;

Δεν ξέρω τις απαντήσεις, αλλά με απασχολούν αυτά τα θέματα.

Ανώνυμος είπε...

Χαίρομαι να Βλέπω τον Ανδρουλάκη. Είναι σαν δάσκαλος δημοτικού - και το εννοώ με την καλύτερη δυνατή έννοια: η σκέψη, η ανάλυση και η μετάδοση των συμπερασμάτων αυτών, είναι επί της ουσίας! Ο Μίμης πάει πάντα στη βάση των πραγμάτων και εκεί τα πράγματα είναι απλά και καθαρά (βλ. δημοτικό).

Τον είδα και σήμερα το πρωΐ και μέσες άκρες έλεγε πάλι τα περί προς ανατολάς μετατόπιση του κέντρου του καπιταλισμού, εφόσον το χρειαζούμενο κεφάλαιο για να αντιμετωπιστεί η κρίση βρίσκεται εκεί. Και ναι, καλά κάνεις και ανησυχείς, διότι τα παληκάρια που πέρνουν τις αποφάσεις ασχολούνται με τσιρώτα, όταν ο ασθενής αιμοραγεί από παντού.

Ετσι, στο προς ανατολάς ρεύμα, δεν απαντάμε με απαιτήσεις/ όρους (εξαγοράς μας) κλπ, αλλα κοιτάμε να γλιτώσουμε τραπεζικά πτώματα (όπως τα αποκάλεσε ο Μίμης) και υπουργικούς θώκους...

Ανησυχώ μαζί σου όσο βλέπω ότι κοιτάνε το δέντρο και αγνοούν το δάσος.

Πριν από καμιά 20αριά χρόνια είχε έρθει ο Παπαγιαννάκης (ΚΚΕ εσωτερικού τότε) στο σχολείο μας στα πλαίσια κάποιων συζητήσεων που είχε οργανώσει το 15μελές. Απαντώντας σε αφελές μου ερώτημα (που δεν θυμάμαι πια) μου απάντησε το εξής αλυσμόνητο:

"Στην ζωή σου να φοβάσαι μόνο τους αφιλοσόφητους".
Υποθέτω ότι εννοούσε όσους αγνοούν ή φοβούνται το δάσος.

Ανώνυμος είπε...

@vrypan: Ναι δεν είναι απλή η απάντηση, αλλά σε ένα διάλογο σχολίων, είναι λογικό να μένουμε σε απλοϊκά σχήματα.

Δεν διαφωνώ σε τίποτα απ'όσα λες, αλλά δες τις περιπτώσεις M&A όπου η εταιρεία που εξαγόραζε και η εξαγοραζόμενη είχαν σημαντικά διαφορετικές κουλτούρες. Μέσα σε -το πολύ- ένα χρόνο, τα σημαντικότερα στελέχη (και όλη η αξία που τα συνόδευε) έφευγαν για άλλες εταιρείες ή έφτιαχναν spin-off.

Γι' αυτό λέω, ότι υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούν να αγοράστουν, και ότι, τελικά αυτοί που θα αγοράσουν φιλοδοξόντας να επιβάλουν την κουλτούρα τους, θα πληρώσουν ακριβά κάτι που τελικά δεν θα καταφέρουν να κρατήσουν ως asset.

Ευτυχώς, στον καπιταλισμό δεν υπάρχουν αδιέξοδα :-)

Ανώνυμος είπε...

@ Σπύρος: Αυτό που δεν λαμβάνει υποψιν του ο καπιταλισμός (και οι χειριστές του - σκοπίμως!) είναι ότι η πλειοψηφία αυτών που τον ζουν, δεν έχουνε στη κατοχή τους τα εργαλεία γα να τον εκμεταλευτούν...
Ετσι, απλα, καταλήγουν 9 στις 10 απλά να τον (την) πληρωνουν.

Ανώνυμος είπε...

@Κων/νος: Χρησιμοποίησα το "καπιταλισμός" κάπως προβοκατόρικα. Εννοώ το τρίπτυχο πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού φιλελευθερισμού που χαρακτηρίζει (και ορίζει εν τέλει) την Δύση.

Στο πλαίσιο αυτό (προκαλώντας και την σχετική λέξη στον τίτλο), δεν ανήκεις σε κανέναν, παρά μόνο αν το επιλέγεις.

Μπορεί να το θεωρούμε σήμερα αυτονόητο, αλλά καλό είναι να μην λησμονούμε ότι δεν ήταν πάντα και παντού έτσι. Στα φεουδοκρατικά συστήματα που προηγήθηκαν των καπιταλιστικών, ανήκες στον γεοκτήμονα. Στα κομμουνιστικά, που προσπάθησαν να καταρρίψουν τον καπιταλισμό, ανήκες στο κράτος.

Αν είσαι στην Δύση και ο εργοδότης σου δεν συμμερίζεται τις αξίες σου, τον εγκαταλείπεις.

Αν είσαι στην Δύση και μια εταιρεία δεν συμμερίζεται τις αξίες σου δεν αγοράζεις από αυτή.

Ακόμα και αν αγοραστούν επιχειρήσεις από ξένα κεφάλαια, αυτά αναγκαστικά θα προσαρμοστούν στο περιβάλλον τους, όπως έκαναν στο παρελθόν τα Δυτικά κεφάλαια όπου επιχείρησαν.

Το "Mac-Σαρακοστή" menu το αποδεικνύει.

Παναγιώτης Βρυώνης είπε...

@Σπύρος: το "mac-σαρακοστή" όχι. Αν κάτι το αποδεικνύει θα ήταν η σύγκριση των mac-jobs στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα ως προς τις συνθήκες εργασίας, την ασφάλιση κ.λ.

Το κάνεις να δείχνει απλό, αλλά δεν είναι τόσο. Ίσως να είναι στην Ελλάδα, που ένα τόσο μεγάλο μέρος της οικονομίας είναι κρατικό -βλέπεις; έχει και τα καλά του :-)

Σκέψου να είσαι στις ΗΠΑ και η πρόσληψή σου σε μία εταιρεία να χρειάζεται έγκριση από "τα κεντρικά" που είναι στην Κίνα. Ή στην Σαουδική Αραβία. Και μεταξύ άλλων να κοιτάνε και πράγματα όπως "αν έχεις εκφραστεί δημόσια εναντίον του καθεστώτος" ή να λαμβάνουν υπόψη τους και το φύλο ή την θρησκεία σου. Δεν θα σου δώσουν αναφορά γιατί διάλεξαν εμένα και όχι εσένα, ιδιωτικές εταιρείες είναι, επέλεξαν αυτόν που θεωρούν πιο κατάλληλο. Και σκέψου ότι αυτό δεν γίνεται σε 1-2 εταιρείες, αλλά σε πολλές και πολύ μεγάλες που αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της οικονομίας σου.

Οι πραγματικές κατακτήσεις της Δύσης είναι αυτές που δεν χρειάζονται πια νόμους. Π.χ. ισότητα των φύλων υπάρχει σε εκείνες τις δυτικές κοινωνίες που δεν χρειάζονται νόμο για να την επιβάλλει: οι υπάρχουσες δυνάμεις (οικονομικές, κοινωνικές, κ.λ.) έχουν ισορροπήσει στο σωστό σημείο.

Αλλά αυτές οι κατακτήσεις είναι και οι πιο ευάλωτες, όταν ένας εξωγενής παράγοντας, με τελείως διαφορετικές αρχές, μπαίνει στο σύστημα και έχει μεγάλη δύναμη.

Ανώνυμος είπε...

Αυτό που διαβάζω στα όσα γράφει ο Παναγιώτης, είναι ότι δεν είναι απλά λεφτά αυτά που έρχονται απ έξω. Φέρουν και τις δικές τους αξίες. Ο πολιτισμικός υμπεριαλισμός είναι έννοια γνωστή από τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου (πολεμική) μέχρι την Αμερική του 50 (κυρίως κινηματογράφος, αλλά και χρήματα/ιδρύματα κλπ).
Και συμφωνώ με την αγωνία του ως προς αυτό.
Την ίδια "αγωνία" είχαν και στην Αμερική όταν μπλόκαραν Κινεζική προσπάθεια εξαγοράς της Fannie May! Δεν ήταν εξαίρεση σοσιαλιστικού χαρακτήρα, όπως επιμένει να την ονομάζει ο Α.Ανδριανόπουλος και η Εστία: ήταν όριο!
'Οριο που προφανώς μας λείπει στην Ελλάδα: αγνοια ή αμέλια; Το μέλλον θα δείξει.

@Σπύρο: κατανοώ τι λες, αλλά επιμένω σε κάτι πέρα από αυτό. Για να πατήσω στα λεγόμενα σου, οι επιλογές που παρουσιάζεις έχουν προυποθέσεις όπως:

1. κάποιος έχει την (οικονομική κυρίως, αλλά και χρονική) δυνατότητα επιλογής εργοδότη κλπ.
2. κάποιος έχει κατανόηση του συστήματος (υποχρεώσεις/δικαιώματα/μηχανισμοί).

Είμαι 37 χρονών, με ανώτατη μόρφωση και ακόμα "το παλεύω" για να βγάλω άκρη... Το κοινό του Γ. Αυτιά δεν είναι απλά φολκλόρ: είναι άνθρωποι που δεν καταλαβαίνουν τίποτα από τις λειτουργίες του "συστήματος" με τα γνωστά αποτελέσματα/συνέπειες.

Ανώνυμος είπε...

@vrypan:
Δυστυχώς στην Ελλάδα, που μεγάλο μέρος της οικονομίας είναι κρατικό, αυτό που περιγράφεις ήδη το ζούμε: Αν δεν πας με τα "νερά" του κομματικού συστήματος, δεν έχεις μέλλον.
Αντίθετα, είναι οι ελεύθερες οικονομίες που παρέχουν εύρος επιλογών.
Ισχυρίζομαι ότι ΑΝ υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που δεν αποδέχονται τις προωθούμενες αξίες των Αράβων ή των Κινέζων, εναλλακτικές εργοδοτικές ή καταναλωτικές επιλογές θα εμφανιστούν για αυτούς.

Το θέμα είναι: Υπάρχουν? Δυστυχώς, μάλλον όχι.

Και είναι από κείνες τις περιπτώσεις που υφίστασαι την έμμεση καταδυνάστευση των συμπολιτών σου - και αν έχεις κότσια, αποφασίζεις να φύγεις.

@Κων/νο: Νομίζω οι επιλογές υπάρχουν για όλους, αρκεί να άρουν κάποια από τα προαπαιτούμενα τους.

Εννοώ, αν λ.χ. δεν μπορείς να αποδεχθείς το φίμωτρο, προκειμένου να παίρνεις 400 ευρώ παραπάνω τον μήνα, πας σε μια δουλειά που δεν σε καταπιέζει, έστω με μικρότερες απολαβές.

Είναι από κείνες τις περιπτώσεις που ο καθένας καλείται να δείξει το "μέταλλό" του, και που στην πράξη αποτιμά, σε χρήμα, την αξία των ιδανικών του.

"Να δουλέψω για μια πολυεθνική που ρημάζει το περιβάλλον στην Κίνα, ή σε μια μικρή Ελληνική που είναι environment-friendly, έστω και για λιγότερα λεφτά"? Ιδού η απορία.

Ανώνυμος είπε...

@Σπύρο
100% μαζί σου. Οι επιλογές μου είναι σε αυτή την κατεύθυνση, και το θεωρητικό κόστος μπορώ να σου πω ότι το χαίρομαι.
Δεν είμαι όμως λιμενεργάτης, ή ανειδίκευτος 25άρης, ή εμποροβιοτέχνης με 2 παιδιά και κάποιο υπέργηρο μέλος που να χρειάζεται την υποστήριξη μου γιατί δεν καλύπτεται από το ταμείο. του.
Η δυνατότητα επιλογής που έχω είναι είδος πολυτελείας και δεν την έχουνε πολλοί.