2010-07-13

disclosure! που είναι το disclosure;

Όλο και πιο συχνά ακούγεται δημόσια αυτό που πολλοί ξέρουμε και ακόμη περισσότεροι υποψιαζόμαστε: ότι οι δημοσιογράφοι (πολλοί δημοσιογράφοι, αν θέλετε) δεν πληρώνονται μόνο από τις εφημερίδες και τα μέσα που τους φιλοξενούν, αλλά και από αλλού.

Θα ήθελα πραγματικά να δω οι έλληνες δημοσιογράφοι να ακολουθούν την πολιτική του "full disclosure". Να αναφέρουν δηλαδή οποιοδήποτε άλλο συμφέρον έχουν που σχετίζεται ή συγκρούεται με την αντικειμενικότητα της δημοσιογραφικής ιδιότητάς τους.

Και δεν μιλάω μόνο για χρήματα. Μιλάω για τα δώρα, τις σχέσεις, οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί ότι επηρεάζει την αντικειμενικότητα.

Έχω διαβάσει άρθρο στα αγγλικά που αναφέρεται σε δημόσιο πρόσωπο, κρίνοντας την δουλειά του, να αναφέρει "full disclosure: με τον Χ ήμουν συμμαθητής/φίλος/συνεργάτης πριν από μερικά χρόνια". Έχω δει διαμάχες σε αγγλόφωνα blogs τεχνολογίας για το κατά πόσο είναι αντικειμενική η κριτική για μία συσκευή όταν αυτή δίνεται για επίδειξη, αλλά δεν επιστρέφεται ποτέ πίσω.

Έχετε δει καμία φορά να σημειώνεται κάτω από το άρθρο που καλύπτει μία έκθεση ή μία εκδήλωση ότι "τα έξοδα του ταξιδιού στο Χ μέρος καλύφθηκαν από την εταιρεία Ψ"; Έχετε διαβάσει ποτέ υποσημείωση σε μία πολιτική ανάλυση ότι "ο δημοσιογράφος Α είναι και συνδικαλιστής που πρόσκειται στο Β πολιτικό κόμμα"; Έχετε διαβάσει ότι "η εταιρεία για την οποία γράφω, είναι και πελάτης του γραφείου επικοινωνίας στο οποίο είμαι συνέταιρος;"

Και δεν είναι μόνο οι δημοσιογράφοι, αλλά και τα μέσα. Γνωρίζουμε π.χ. ότι η εφημερίδα Χ είναι "συμφερόντων Ψ". Αλήθεια, ποια είναι αυτά τα συμφέροντα; Ποια από τα θέματα που αναλύονται και παρουσιάζονται καθημερινά σε αυτή την εφημερίδα εμπίπτουν ή συγκρούονται με αυτά τα "συμφέροντα"; Και δεν αναφέρω τον όρο με την δαιμονοποιημένη έννοιά του, αλλά με την κυριολεξία του. Όταν μία εφημερίδα περιγράφει πόσο καλή ή κακή είναι π.χ. μία πολιτική, δεν θα ήταν τίμιο να αναφέρει ότι το μέτρο αυτό ευνοεί ή δημιουργεί προβλήματα και σε κάποια από αυτά τα "συμφέροντα"; Σε μία εταιρεία που είναι μέτοχος ένας από τους μεγαλομέτοχους της εφημερίδας, για παράδειγμα;

Το πρόβλημα είναι μεγάλο και σοβαρό. Όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι ενώ οι αναγνώστες και οι θεατές το γνωρίζουμε, ο δημοσιογραφικός κόσμος παραμένει εγκλωβισμένος στον μικρόκοσμό του, αδυνατώντας να κατανοήσει τί γίνεται και πολύ περισσότερο, να το αντιμετωπίσει -τί ειρωνεία...

update: ο Αντώνης μου επισήμανε πολύ εύστοχα την φράση του Dan Gillmor, "η διαφάνεια είναι πιο σημαντική από την (ουτοπική) αντικειμενικότητα". (The End of Objectivity (Version 0.91))

2 σχόλια:

Dimitris είπε...

πολύ ωραία αυτά που λες. γιατί δεν τα εφαρμόζουμε τότε?

στην ελλάδα του σήμερα πιστεύω ότι είναι πρακτικά αδύνατον να εφαρμοστούν αυτά που προτείνεις. αν και θα το ήθελα και εγώ παρά πολύ το "σύστημα" είναι τόσο διεφθαρμένο που δεν συμφέρει κανέναν να δημιουργηθεί αυτός ο θεσμός.

ακόμα και τους ίδιους τους πολίτες αν ρωτήσεις τι πιστεύουν για αυτό, είμαι σχεδόν σίγουρος ότι οι περισσότερη θα απορρίψουν αυτή την ιδέα.

γενικότερα, το πρόβλημα της χώρας μας(οικονομία, διαφθορά, κτλ.) δεν έχει να κάνει με την πολιτική αλλά με τους πολίτες. οι ίδιες τραγικές φιγούρες που παρουσιάζουν τα κανάλια, στις λαϊκές αγορές να βρίζουν τους πολιτικούς, να τους λένε απατεώνες και τα άλλα γνωστά, οι ίδιοι είναι που μετά πάνε και τους ψηφίζουν. όσο δεν αλλάξει αυτή η νοοτροπία των Ελλήνων θα παραμείνουμε σε αυτό το τέλμα.

ξέφυγα λίγο από το θέμα του ποστ αλλά οκ. :-)

ανεστης είπε...

Εξαιρετικά καίριος ο προβληματισμός. Δεν είναι δυνατόν να απαιτούμε μόνο διαφάνεια στην πολιτική και να αφήνουμε απ έξω τα ΜΜΕ που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη.
Και θα ήταν χρήσιμο κάποτε να ερευνηθεί και το "πόθεν έσχες" των δημοσιογράφων, να αποκαλυφθούν οι εκδότες των προβληματικών ΜΜΕ με τα υπερσκάφη και τις αστρονομικές καταθέσεις.