Πράσινη ανάπτυξη

Ένα από τα κύρια συνθήματα του ΠΑΣΟΚ τα τελευταία χρόνια είναι η "πράσινη ανάπτυξη". Είναι μία από τις ιδέες, έννοιες που εμένα με γοητεύουν πολύ. Θα μου πείτε, σιγά το νέο, τα οικολογικά κινήματα μιλάνε για την προστασία του περιβάλλοντος εδώ και 10ετίες.

Υπάρχει όμως μία σημαντική διαφορά. Η προστασία του περιβάλλοντος παλιότερα παρουσιαζόταν σαν υποχρέωση, ανάγκη, ένας συμβιβασμός που πρέπει να κάνουμε ώστε να προστατέψουμε το περιβάλλον ώστε "να μην καταστραφεί ο πλανήτης". Η "πράσινη ανάπτυξη" προσθέτει ότι η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί να γίνει πηγή πλούτου και ανάπτυξης.

Πολλοί θεωρούν ότι οι περιορισμοί που θέτουν οι πολιτικές προστασίας του περιβάλλοντος αποτελούν εμπόδιο στην ανάπτυξη της βιομηχανίας ή της τεχνολογίας -μερικές φορές, ότι συνεπάγονται ακόμη και υποβάθμιση της ποιότητας ζωής μας. Δεν είναι όμως έτσι. Οι περιορισμοί που επιβάλλονται μπορούν να γίνουν αιτία καινοτομίας και ανάπτυξης νέων τεχνολογιών και γνώσης.

Από τα αγαπημένα μου παραδείγματα είναι... η Formula1 :-) Είναι απίστευτο πόσοι περιορισμοί υπάρχουν στο συγκεκριμένο άθλημα (θα περίμενε κάποιος που δεν ασχολείται με το θέμα ότι υπάρχει περιορισμός στα κυβικά των μηχανών;), περιορισμοί που τελικά αναγκάζουν τους κατασκευαστές να καινοτομούν, αντί απλά να "μεγαλώνουν" τις προδιαγραφές των αυτοκινήτων που αγωνίζονται.

Η "πράσινη ανάπτυξη" βάζοντας περιορισμούς που αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος, περιορίζει σε ένα βαθμό την "οικονομική" αξία των φυσικών πόρων. Μπορεί να έχεις δάση, αλλά δεν μπορείς να τα κόβεις αλόγιστα για ξυλεία. Μπορεί να έχεις κοιτάσματα μετάλλων στο υπέδαφος, αλλά η εξόρυξή τους θα πρέπει να γίνει με διαδικασίες που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον. Μπορεί να έχεις όμορφες τοποθεσίες που προσφέρονται για τουρισμό, αλλά δεν μπορείς να χτίσεις μεγάλα ξενοδοχεία ή ακόμη και μικρά, αν δεν υπάρχουν οι υποδομές για την διαχείριση των αποβλήτων.

Αυτό δεν σημαίνει όμως μειωμένη ανάπτυξη. Αντίθετα σημαίνει ότι αυξάνεται η αξία του ανθρώπινου δυναμικού και της γνώσης, με την ευρύτερη έννοια. Σημαίνει ότι το κέρδος και η αξία των προϊόντων που προσφέρουμε θα εξαρτώνται σε μεγαλύτερο βαθμό από τους ανθρώπους. Άνθρωποι πιο μορφωμένοι, πιο πολύπλευροι που θα προσθέτουν στα προϊόντα τεχνολογία, καινοτομία, design, εξυπηρέτηση, ποιότητα.

Αυτός είναι και ο λόγος που η "πράσινη ανάπτυξη" δεν μπορεί να είναι αποκομμένη από την μόρφωση, την εκπαίδευση, τις τέχνες, την ιστορία, τις τηλεπικοινωνίες, την τεχνολογία και την επιστήμη. Αυτός είναι και ο λόγος που ο πλούτος που παράγεται από ένα τέτοιο μοντέλο "πράσινης ανάπτυξης" διανέμεται πιο ομοιόμορφα στους πολίτες -το σημαντικότερο κεφάλαιο είναι πλέον η γνώση και οι ικανότητες των εργαζομένων, ανεξάρτητα αν είναι επιστήμονες, ερευνητές, υπάλληλοι γραφείου, μάγειρες, επιχειρηματίες ή γεωργοί.