2008-06-17

Δημοψηφίσματα και Επιλογές

Είναι πολύ της μόδας τα δημοψηφίσματα τώρα τελευταία -ή για την ακρίβεια η απαίτηση για δημοψηφίσματα.

Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές που κάποιος ζητάει δημοψήφισμα για ένα θέμα, το κάνει αναπαράγοντας το στερεότυπο που θεωρεί ότι η πολιτική εξουσία όχι μόνο δεν εκφράζει την βούληση της πλειοψηφίας, αλλά και δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολιτών. Συγγενεύει με την λογική ότι "όλοι ίδιοι είναι" και ότι "όλοι εξυπηρετούν το κατεστημένο". Παραδόξως, τα δημοψηφίσματα αυτά έχουν σαν στόχο την ακύρωση ή αποτροπή οποιασδήποτε εξέλιξης και την διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης -κάτι που στο δικό μου μυαλό είναι ο ορισμός της συντήρησης.

Η λογική αυτή, που πονηρά εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι η αντίθεση σε μία θέση (για εντελώς διαφορετικούς λόγους) είναι πολύ πιο εύκολη από την στήριξή της, αποτελεί τελικά δικαιολογία για όσους ισχυρίζονται ότι οι σημαντικές αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται από λίγους. Οι πολλοί, λέει αυτή η λογική, δεν μπορούν να αποφασίσουν να πάμε μπροστά, η πρόοδος μίας κοινωνίας είναι δουλειά πεφωτισμένων ηγετών που με πυγμή θα αποφασίσουν για το καλό των πολιτών, παρά την θέλησή τους. Το στερεότυπο του πατέρα και των κακομαθημένων παιδιών είναι όμως μία βαθιά αντιδημοκρατική αντίληψη όταν αποτελεί πολιτική θέση.

Χάρηκα πολύ με τον τρόπο που αντιμετώπισε το ΠΑΣΟΚ την κύρωση της συνθήκης της Λισαβώνας. Απαίτηση για δημοψήφισμα όχι με σκοπό την ακύρωση μίας εξέλιξης, αλλά την επιβεβαίωσή της. Το ΠΑΣΟΚ είπε ότι "συμφωνούμε με την συνθήκη της Λισαβώνας αλλά δεν αποφασίζουμε ερήμην των πολιτών -έχουμε υποχρέωση και μπορούμε να πείσουμε τους πολίτες για αυτά που πιστεύουμε".

Αντιγράφω την σχετική δήλωση του Γιώργου Παπανδρέου σχετικά με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Ιρλανδία:

Στην πολιτική, υπάρχουν στιγμές που λυπάσαι όταν επιβεβαιώνεσαι.

Το ΟΧΙ των Ιρλανδών δείχνει, με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι, όταν οι δυνάμεις για μια δημοκρατική και κοινωνική Ευρώπη κρύβονται, επικρατούν οι δυνάμεις της συντήρησης και της Ευρωφοβίας.

Καθήκον των ηγεσιών ήταν να πείσουν τους λαούς και να δημιουργήσουν μια δυναμική του ΝΑΙ σε όλη την Ευρώπη.

Δεν το έπραξαν.

Προτίμησαν να αποφύγουν τον κόπο να πείσουν το λαό, ενώ ήξεραν ότι δημοψήφισμα θα γίνει στην Ιρλανδία.

Έτσι, χωρίς ευρωπαϊκό δημόσιο διάλογο και ενημέρωση, για άλλη μια φορά, η Ευρώπη πέφτει θύμα μιας πολιτικής πρακτικής που φοβάται το λαό.

Αλλά, όποιος αποφεύγει το λαό, εισπράττει ΟΧΙ.

Σήμερα, πρέπει να το καταλάβουν όλοι στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.

Δεν θα προχωρήσουμε παραπέρα την ευρωπαϊκή ενοποίηση, αν δεν πείσουμε το λαό.
Ενημέρωση, διάλογος, γνώση δίνουν τη δυναμική του ΝΑΙ.

Η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι μπροστά, μαζί με άλλες χώρες της πρωτοπορίας της ενοποίησης στην Ευρώπη, στο μεγάλο ΝΑΙ, το ΝΑΙ του λαού.

Δεν περνάνε στα κρυφά οι μεγάλες αποφάσεις.

Το ΝΑΙ πρέπει να το πουν οι Ευρωπαϊκοί Λαοί.

Και θα είναι ΝΑΙ μόνο σε μια δημοκρατική και κοινωνική Ευρώπη.

Και οι ηγεσίες τους, ένα καθήκον έχουν: να πείθουν και όχι να κρύβονται.

2 σχόλια:

ManBlogg είπε...

Δεν ξέρω ποιον έχεις στο μυαλό σου όταν περιγράφεις στην αρχή την εντύπωση που σου δίνουν οι προθέσεις (αρνητικές εν προκειμένου) κάποιου που εγείρει θέμα δημοψηφίσματος. Σε μερικές περιπτώσεις πάντως όπως αυτή της λεγόμενης "άμεσης δημοκρατίας" του ομόσπονδου κράτους της Ελβετίας, τα δημοψηφίσματα είναι σημαντικότατο μέρος των θεσμών.
Προσωπικά να σου πω την αλήθεια πάντως και νομίζω το έχω ίσως ξαναπεί και από αυτό το μπλογκ, δεν πιστεύω ότι όλες οι αποφάσεις θα πρέπει να παίρνονται με μάξιμουμ αντιπροσώπευση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πχ περιπτώσεις που πιθανόν να έχουν μάξιμουμ απήχηση στο λαό αλλά μπορεί να παραβιάσουν θεμελιώδεις άλλες αρχές όπως πχ ανθρώπινα δικαιώματα. Παράδειγμα, το δημοψήφισμα που ζητούσε η Εκκλησία και που ποτέ δεν έγινε για την αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες. Ή αν κάνεις σήμερα πχ ένα δημοψήφισμα για τον αν συμφωνεί ή όχι η πλειοψηφία να τελούνται σύμφωνα συμβίωσης μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών. Περιπτώσεις γενικότερα που μπορεί να το αποτέλεσμα να αντιπροσωπεύει τις επιθυμίες μια πλειοψηφίας αλλά καταπατά δικαιώματα μιας μειοψηφίας.

Συγκεκριμένα τώρα με τη θέση του ΠΑΣΟΚ εγώ είμαι λίγο μπερδεμένος. Αν καταλαβαίνω καλά ως κόμμα επικυρώνει τη συνθήκη της Λισαβόνας αλλά ζητά και πραγματοποίηση δημοψηφίσματος προκειμένου να έχει τη συγκατάβαση της πλειοψηφίας του λαού; Και αν το δημοψήφισμα δώσει διαφορετικό αποτέλεσμα από τη βουλή τότε υποθέτω δεν κυρώνεται η συνθήκη από τη χώρα Ελλάδα; Δεν καταλαβαίνω τότε γιατί να μην πάει για δημοψήφισμα μόνο; Αν η επιθυμία του ΓΠ είναι ότι θα πρέπει να γίνει προσπάθεια από τους πολιτικούς να πείσουν το λαό αλλά να αφήσουν το λαό να αποφασίσει μέσω δημοψηφίσματος ποιος ο σκοπός της ψήφισης του και από τη βουλή; Η ελπίδα είναι ότι θα δώσουν την ευκαιρία έτσι στο λαό να ενημερωθεί μέσω των συζητήσεων στη βουλή και να τον πείσουν για τις θέσεις τους αλλά να αφήσουν στην τελική τον ίδιο να αποφασίσει με δημοψήφισμα; Δεν μου ακούγεται, αν είναι όντως έτσι, και τόσο πειστικό.

Παναγιώτης Βρυώνης είπε...

@manblogg:

Αν έχω καταλάβει σωστά την θέση σου, το ΠΑΣΟΚ εκφράζει ακριβώς εσένα :-)

Συμφωνεί με την Συνθήκη της Λισσαβόνας, αλλά θεωρεί ότι τόσο σημαντικά θέματα πρέπει να επικυρώνονται με δημοψήφισμα.

Τώρα για το διαδικαστικό, έχω την εντύπωση ότι αυτό που προβλέπει το Σύνταγμα, είναι η ψήφιση ενός νόμου στην Βουλή και μετά η προκήρυξη δημοψηφίσματος.