Ο (φίλος από παλιά) Σπύρος Ντόβας από την Φιλελεύθερη Συμμαχία έχει ένα ενδιαφέρον άρθρο. Η κεντρική ιδέα είναι ότι θα μπορούσαν τα μικρά κόμματα να σχηματίσουν ένα "συνασπισμό" που θα κατέβει στις εκλογές με στόχο να πάρει συνολικά το 3% ώστε να δημιουργηθεί (μάλλον) εξακομματική βουλή και να μην έχει κανείς από τους δύο μεγάλους αυτοδυναμία.
Έχω αρκετές ενστάσεις στο θέμα, αλλά η σημαντικότερη έχει να κάνει με τον μύθο της απλής αναλογικής, ότι είναι "δίκαια" σε αντίθεση με την "άδικη" ενισχυμένη αναλογική. Νομίζω ότι είναι ένας μύθος που βασίζεται στον (υπονοούμενο) συλλογισμό ότι "όλοι πρέπει να αντιπροσωπεύονται στην Βουλή ανάλογα με το ποσοστό τους". Συλλογισμός λογικός, αλλά δεν στέκει... μαθηματικά.
Γιατί και στην πιο απλή αναλογική ένα κόμμα που έχει κάτω από 0.33% (είναι πολλά αυτά, δείτε τα ψηφοδέλτια που θα πάρετε στην κάλπη!) και πάλι δεν αντιπροσωπεύεται. Για την ακρίβεια, ΟΛΑ τα κόμματα με μικρότερο ποσοστό από 0.33% δεν αντιπροσωπεύονται, κάτι που θα μπορούσε να σημαίνει σημαντικό ποσοστό του εκλογικού σώματος, αν υπάρχει μεγάλη διασπορά ψήφων σε αυτά.
Ο μύθος για την δικαιότητα της απλής αναλογικής στηρίζεται από τα λίγο-μικρά-αλλά-στο-όριο κόμματα για τους ίδιους λόγους που στηρίζεται η ενισχυμένη αναλογική από τα μεγάλα: θέλουν την μεγαλύτερη δυνατή αντιπροσώπευση στην Βουλή. Λόγος απόλυτα δεκτός (έως επιβεβλημένος!) σε μία δημοκρατία, αλλά όχι τόσο ανιδιοτελής.
Πολλοί πολίτες γοητεύονται από την ιδέα της απλής αναλογικής. Στο κάτω-κάτω, δείχνει να είναι ένας τρόπος καλύτερου μοιράσματος της εξουσίας και αυτό είναι πάντα ζητούμενο. Ειδικά σε ένα πολιτικό σύστημα που αποκλείει συστηματικά (και με την χρονική και με την ουσιαστική έννοια) τους "απ 'έξω".
Δεν θεωρώ ότι η πεντακομματική, εξακομματική ή δεκακομματική βουλή είναι η λύση στην σωστή διάχυση της εξουσίας στους πολίτες. Πιστεύω ότι αυτό που χρειάζεται το πολιτικό σύστημα είναι να δώσει στους πολίτες τρόπους να ελέγχουν και να εκφράζουν τις θέσεις τους καθημερινά. (Περισσότερα για το θέμα σε επόμενο post.)
9 σχόλια:
χμ, η έκφραση της γνώμης είναι καλή αλλά δεν αρκεί.
Και εκεί είναι το βασικό μου πρόβλημα με την "συμμετοχική" δημοκρατία όπως την εννοεί (σύμφωνα με την δική μου αντίληψη ο ΓΑΠ). Μπορώ να σου δώσω βήμα να μιλάς, να σε "ακούω" κουνώντας το κεφάλι μου, αλλά όταν έρθει η ώρα να ληφθεί η απόφασή, η άποψή μου πως ποσοτικοποιείται?
Το αντιπροσωπευρικό σύστημα έχει πολλά αρνητικά, και το κυριότερο είναι ότι είναι ένας θεσμοποιημένος τρόπος επιβολής της πλειοψηφίας στην μειοψηφία. Είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους -κατά την άποψή μου- θα πρέπει να έχει κατά το δυνατόν ελλατωμένες αρμοδιότητες και νομιμοποίηση επέμβασης στις ζωές των ανθρώπων.
Μιας και όμως, όπως φαίνεται, είναι το πρακτικά - σήμερα - βέλτιστο σύστημα, θα πρέπει τουλάχιστον να δίνει την δυνατότητα στις μειοψηφίες να εκπροσωπούνται ισότιμα.
Άλλωστε δεν υπάρχει αντίστιξη μεταξύ καθημερινής συμμετοχής (με τον τρόπο που θα μας εξηγήσεις σε επόμενο post) και απλής αναλογικής. Μπορούν να συνυπάρχουν. Οπότε, κατά την άποψή σου, σε ποια ηθική ή έστω utilitarian αρχή στηρίζεται η -προφανής- υποστήριξή σου στην ενισχυμένη αναλογική?
...και ακόμη περισσότερο, στο όριο του 3%. Και αν έχει κάποια βάση το "κατόφλι", γιατί όχι 1% ή 10%?
Καταρχήν. Δεν κατανόησα που είναι το λάθος πως η απλή αναλογική είναι πιο δίκαια από την ενισχυμένη. Από την άλλη δεν είπε κανείς πως είναι πανάκεια αλλά μια ακόμα βελτίωση. Και είμαι γενικώς κατά του συστήματος αντιπροσώπευσης. Ο Αριστοτέλης (αν δεν κάνω λάθος) έλεγε πως αν εκλέγεις αντιπροσώπους έχεις ολιγαρχία. Εκλέγεις τους ολίγους σου. Δεν είναι δημοκρατία.
@σπύρος: δεν μιλάω μόνο για έκφραση. Επιφυλάσσομαι για επόμενο post.
Και γιατί 1% και όχι 2% ή 2.5%. Ε, θα είναι ένα νούμερο. Δεν είμαι δογματικά αντίθετος στην όσο απλότερη αναλογική (γιατί απλή δεν υπάρχει). Αλλά θεωρώ ότι το να θέτουν τα μικρά κόμματα το θέμα ως μείζον (συνήθως ακόμη και πιο σημαντικό από την ιδεολογία τους) είναι λάθος.
@karpidis: συμφωνώ ότι η αντιπροσώπευση έχει προβλήματα. Αλλά συχνά είναι η μόνη λύση, μάλλιστα στην καθημερινή μας ζωή την επιλέγουμε συστηματικά: "πήγαινε εσύ να μου αγοράσεις υπολογιστή που ξέρεις από αυτά", "πήγαινε εσύ να με αντιπροσωπεύσεις στο δικαστήριο που είσαι δικηγόρος" κ.λ.
Αλλά νομίζω ότι όλοι (οι προλαλήσαντες) συμφωνούμε ότι το σημαντικότερο είναι η συμμετοχή των πολιτών στην διακυβέρνηση της χώρας να μην περιορίζεται στην ανά τέσσερα χρόνια επιλογή αντιπροσώπων.
το ζουμί της ενισχυμένης αναλογικής δεν είναι στο "κατώφλι" αλλά στο πριμ των εδρών που παίρνει το πρώτο κόμμα
σήμερα (και αύριο και όσο θα υπάρχει αυτό το έκτρωμα) έχουμε ένα κόμμα να έχει την πλειοψηφία των εδρών χωρίς όμως να έχει την πλειοψηφία των ψήφων και άρα την στήριξη του λαού
αυτό δημιουργεί αυταρχισμό (στον πρωθυπουργό πρωτίστως και στο κυβερνών κόμμα δευτερευόντως) και καταργεί "στην πράξη" (όπως θα έλεγε και ο Αλαβάνος) και τον παραγωγικό διαλόγο, και την συνεργασία, και τον έλεγχο πράγματα τα οποία θα έπρεπε να είναι στο "job description" των βουλευτών αλλά σήμερα απλά γελοιοποιούνται
γι'αυτό και πρόσφατα ακούσαμε αρκετούς έμπειρους βουλευτές (Σουφλιάς Βενιζέλος κ.α.) να κανουν κουβέντα για το Γερμανικό βουλευτικό εκλογικό σύστημα
μόνο ψηφοδέλτιο επικρατείας (ένα με όλους τους συνδυασμούς) στο οποίο πρώτα σταυρώνεις το κόμμα της επιλογής σου και μετά μεμονωμένους βουλευτές από άλλα κόμματα (κόβοντας σταυρούς από το τέλος προς τα πάνω από το κόμμα επιλογής σου)
εξαιρετικά απλό και δίκαιο σύστημα που δυνητικά θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόσφορο έδαφος για την αποκέντρωση, τους "μητροπολιτικούς δήμους" και την αύξηση των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης
@Derek: όπως έγραψα και στο σχόλιό μου, δεν έχω κάτι εναντίον της πιο απλής αναλογικής.
(και λέω "πιο" γιατί αν το βάλεις κάτω μαθηματικά... "απόλυτα αναλογική" δεν βγαίνει. Εγώ που κατέβηκα και πήρα 15 ψήφους πώς ακριβώς θα εκπροσωπηθώ αναλογικά;)
Η ένστασή μου είναι στο αν έχει τόοοοοση σημασία όση φωνάζουν αυτοί που βρίσκονται στο "κατώφλι" (ή ελπίζουν να βρίσκονται). Αν θα αλλάξει κάτι σημαντικό αν έχουμε 5 ή 10 κόμματα στην Βουλή.
Το 1990 είχαμε νομίζω 8 κόμματα στην Βουλή. Το 1989 έξι. Το 1977 επτά. Ε, και;
Εγώ συμφωνώ ότι υπάρχει έλλειμμα δημοκρατίας, αλλά θεωρώ ότι για να το μειώσουμε υπάρχουν καλύτεροι και πιο ουσιαστικοί τρόποι και για αυτούς θα έπρεπε να αγωνιστούμε πρώτα.
δεν με κατάλαβες, εγώ δεν έχω καμία αντίρρηση με το "κατώφλι"
ίσα ίσα που το "κατώφλι" επιβάλει σε όλους όσους βρίσκονται πριν από αυτό να κάνουν έναν αρκετά σοβαρό μίνιμουμ όγκο δουλειάς προκειμένου να το διασχίσουν
η δικιά μου η ένσταση σε ό,τι αφορά την ενισχυμένη αναλογική είναι στο κομμάτι της "ενίσχυσης" του πρώτου κόμματος
Δημοσίευση σχολίου